Posted in 2007
Wat heeft de praktijk aan de bevindingen van het onderzoek?
Het uiteindelijke doel van de in dit onderzoek genoemde bevindingen op het gebied van de fysieke omgevingsaspecten, is de realisering van een zo goed en doordacht mogelijke leeromgeving voor de leerlingen. Een goede leeromgeving, afgestemd op de behoeften van de leerlingen (en de docent), zal een positieve bijdrage kunnen leveren aan de kwaliteit van het onderwijs.
Ook voor de docenten zelf, kunnen de bevindingen van de invloed van de fysieke leeromgeving erg nuttig zijn bij het realiseren van goed onderwijs. Zo zijn bijvoorbeeld orde of gedragsproblemen vaak op te lossen met een aanpassing van de fysieke leeromgeving. Een docent kan veel profijt hebben van een goede fysieke leeromgeving. De onderzoekers Veenman en Sleegers (1995) geven het belang van de fysieke leeromgeving aan: “De klas als fysieke omgeving waarin het primaire proces plaatsvindt, het creëren van leersituaties, beïnvloedt het gedrag van de leraar en de leerlingen, hun normen en verwachtingen, en speelt een belangrijke rol bij het vormgeven van het onderwijs in de klas.”
Indeling zitplaatsen in de leerruimte
Wheldall en Glynn (1989), benadrukken dat zowel contextuele als sociale factoren van invloed kunnen zijn op het leren. Ze geven aan dat de indeling van zitplaatsen een belangrijk fysiek aspect is bij de vormgeving van het onderwijs. Uit onderzoek blijkt dat oogcontact de actie is waarmee we de intentie, om interactie aan te gaan met anderen, aangeven en signaleren (Brebner ,1982). Wil de docent interactie voorkomen, dan zouden de leerlingen zo weinig mogelijk oogcontact met elkaar moeten hebben.
Daarnaast blijkt uit het onderzoek dat leerlingen beter werken wanneer zij naast een persoon van de andere sekse zitten, een heterogene samenstelling dus.
Designing Spaces for Effective Learning
JISC heeft een zeer inspirerend boekje uitgegeven met de titel Designing Spaces for Effective Learning. De ondertitel is treffend en geeft direct aan wat het is, namelijk 'A guide to 21st century learning space design'. Het staat boordevol ideeen, foto's, korte impressies, indrukwekkende illustraties, en adviezen. Kortom, lees het … hier wordt je warm van 🙂
De sfeer van de ruimte
Het blijkt dat een bepaalde sfeer van de leeromgeving ook van invloed kan zijn op het leren. Het gaat dan bij sfeer met name om het zich prettig en op je gemak voelen in de ruimte. Daardoor kan de leerling zich beter bezig houden met zijn (leer)taken. Studenten en leraren voelen zich beter en werken effectiever in een gezonde, functionele en stimulerende omgeving (Laat je zintuigen niet beperken, 2002). Veenman en Sleegers (1995) spreken hierbij over de ‘affectieve kwaliteit’ van de ruimte, die van invloed is op de taakvolharding: “In een vrolijk, fleurig klaslokaal zijn de leerlingen geneigd zich langduriger met een taak bezig te houden.”… “De leerlingen voelen zich in een lelijke, sfeerloze, onplezierige omgeving ontevredener en vermoeider, en willen, als het even kan, de ruimte verlaten.”
Een comfortabele leer- en werkplek
Bij een comfortabele leer- werkplek, speelt een goede ergonomie een belangrijke rol. Ergonomisch gevormde, in hoogte verstelbare stoelen en tafels verminderen de kans op overbelasting. Vooral veel te lage schoolbanken verleiden de leerlingen om over de tafel te gaan hangen in een voor het lichaam onnatuurlijke houding. Een onnatuurlijke houding van het lichaam, kan bij overbelasting er toe leiden dat er fysieke spanningen in vooral de spieren ontstaan. Hierbij valt niet alleen te denken aan een slechte zitplaats. Maar ook inspanningen om mensen te horen of om verblinding te voorkomen, kunnen ervoor zorgen dat het lichaam in een onnatuurlijke houding wordt gedraaid (Laat je zintuigen niet beperken, 2002).
Aangezien het computergebruik in het onderwijs toeneemt, dient men ook vooral hier rekening te houden met een comfortabele en ergonomische werkplek. Een slechte houding achter de computer kan leiden tot allerlei fysieke klachten, zoals nekpijn en spierpijn. Een bekend probleem is RSI. Scholieren en studenten zijn risicogroepen voor het ontstaan van RSI (www.rsi-centrum.nl). Er zijn vele bedrijven die scholen kunnen adviseren op het gebied van de ergonomie van de leer- en werkplek van een leerling. Alle scholen zouden hier dan ook meer aandacht aan moeten besteden. Een comfortabele leer- werkplek is erg belangrijk om prettig te kunnen leren en daarom zeer gewenst.
Laat je zintuigen niet beperken: Geluid en de leeromgeving. (2002). Zweden / Nederland, Een uitgave van Saint-Gobain Ecophon B.V. Klippan Zweden, Ljungbergs Tryckeri.
De invloed van het binnenmilieu
Het binnenmilieu beïnvloedt in hoge mate het vermogen om kennis te vergaren en over te brengen. Leren vraagt veel aandacht, aangezien de informatie vaak niet alleen nieuw is, maar ook correct moet worden verstaan, bewerkt, begrepen en onthouden. Veel mensen die studeren, opleiden of op de een of ander manier betrokken zijn bij de leeromgeving, zullen de problemen herkennen met betrekking tot het binnenmilieu: geluid, luchtkwaliteit en temperatuur en licht.
Inleiding op onderzoek
Eind 2004 heb ik een onderzoek gedaan naar de fysieke leeromgeving, met als titel: De fysieke leeromgeving; Een onderschatte invloed op het leren.
Het onderzoek richt zich voornamelijk op het voortgezet onderwijs (het is uitgevoerd voor een instelling dat zich richt op het voortgezet onderwijs). Maar de resultaten zijn zeker ook te gebruiken in het academisch onderwijs. Waar wordt gesproken over leerling, kan men dus ook student lezen etc.
In het kader van het Learning Centre TU Delft, zal ik aan de hand van enkele posts, proberen de bevindingen van dit onderzoek weer te geven. Ik begin hier met een inleiding op het onderzoek:
Inleiding
Het onderwijs vormt de basis voor de ontwikkeling van het individu en de samenleving. Het primaire proces van het onderwijs, het leren, vindt voor het grootste deel plaats in het klaslokaal. Het klaslokaal vormt met al zijn (materiële) elementen de fysieke leeromgeving van een leerling. Met de fysieke leeromgeving wordt hier dus bedoeld; ‘de materiële aankleding en inrichting van de ruimte waar het leren plaats moet vinden’.
De fysieke leeromgeving vormt een onderdeel van de totale leeromgeving van een leerling, die men als volgt kan definiëren; “Met leeromgeving bedoelen we het geheel van maatregelen op het terrein van instructie, begeleiding, leertaken, beoordeling en de sociale en fysieke inbedding daarvan, teneinde beoogde leerprocessen te realiseren.” (Roelofs, 2000).
The Learning Grid
Via de mail kreeg ik vandaag een reactie op het bericht over Xplora bij Avans. Het bericht kwam van Ellen Simons (Avans Hogeschool, Leer- en Innovatiecentrum Manager Onderwijs en Xplora).
Zij gaf mij een interessant voorbeeld van een initiatief van Warwick University (UK): The Learning Grid. Ook aardig om eens te bekijken. Op de site kun je ook een filmpje (met geluid) zien, waarin het een en ander wordt uitgelegd.
Leuk om op deze manier tips en suggesties binnen te krijgen.
Xplora bij Avans Hogeschool
Gisteren kwam ik een interessant artikel tegen in een lokale (dat wil zeggen Brabantse!) krant, BNDestem. Daarin zag ik dat Avans Hogeschool in Breda op maandag 29 januari, het inmiddels tweede Xplora heeft geopend. (In de vestiging ’s-Hertogenbosch is Xplora open sinds april 2006 en in februari opent Xplora Tilburg.)
Xplora is een leer- en werkomgeving voor studenten en docenten te vergelijken met de ideeën achter het Learning Lab van de TU Delft. Voor meer informatie zie het artikel en/of de site van Avans. Er zijn niet heel veel foto’s te vinden, wel heb ik nog enkele impressies gevonden op de site van de architect.
Artikel als achtergrondinformatie
Ik heb een Nederlandstalig artikel als PDF bijgevoegd dat in december is geplaatst in het tijdschrijft NOVA TERRA. Hierin achtergrondinfo over de Maslov-piramide die ik gebruik in mijn onderzoek en drie campusmodellen, ook gerelateerd aan Maslov. Reacties zijn van harte welkom.
Groeten, Alexandra
Recent Comments