Gedachten over het huidige onderwijsysteem

Het huidige onderwijssysteem wordt regelmatig bekritiseerd maar ook stevig verdedigd. Wie de critici zijn en wie de standhouders laat ik maar even in het midden. Ik zie uiteraard de noodzaak van het hebben van een aantal basisvaardigheden; denk dan bijvoorbeeld aan taal-, reken- en communicatievaardigheden, en ook aan computervaardigheden, informatievaardigheden, sociale en managementvaardigheden. Maar om nu iedereen het standaardprofiel op te leggen!

In de hoogtijdagen van de industrialisering leek dat logisch; de fabrieksarbeiders en lopende band medewerkers moesten min of meer als ‘eenheidsworst’ worden ingezet en vooral geen eigen inititatieven nemen. En dat gold ook wel voor de ‘witte boorden’ op kantoor. Nu echter de zogenaamde kennismaatschappij zich begint te vormen, is het een nekslag voor de economie dat door het onderwijssysteem de creativiteit reeds bij jonge leerlingen wordt gesmoord. Zie onderstaande quote ter indicatie:

Creative thinkers wither with age. By Elizabeth Buie, Times Educational Supplement (TES), 7 November 2005. Sir Ken Robinson, chair of the UK Government’s report on creativity, education and the economy, described research which showed that young people lost their ability to think in "divergent or non-linear ways" – a key component of creativity. Of 1,600 children aged 3-5 who were tested, 98 per cent showed they could think in divergent ways. By the time they were aged 8-10, 32 per cent could think divergently. When the same test was applied to 13-15s, only 10 per cent could think in this way. And when the test was used with 200,000 25-year-olds, only 2 per cent could think divergently.
Sir Ken commented: "The trouble is that nothing rewards people for thinking off-piste. Education is driven by the idea of one answer and this idea of divergent thinking becomes stifled." He described creativity as the "genetic code" of education and said it was essential for the new economic circumstances of the 21st century. ‘Along the way in our education system, we have become preoccupied with a particular form of education – the able and the less able,’

Maar niet alleen creativiteit wordt gesmoord. Het onderwijssysteem leidt bij mijn kinderen tot het ontnemen van hun motivatie, van hun passie, van hun talenten.
– Illustratie 1: onze oudste zoon is altijd bezig geweest met sport in alle hoedanigheden; heerlijk fanatiek en daarnaast met het begeleiden van jonge kinderen tijdens vakantieactiviteiten en in het algemeen. Het leek dan ook logisch dat hij naar de Hogere Academie voor Lichamelijke Opvoeding zou gaan. Helaas gestraald in het eerste jaar op in zijn ogen volkomen irrelevante theorie. Het is alsof sport nu sinds 2 jaar uit zijn gedachten verbannen is. Voor ons verbazend.
– Illustratie 2: onze oudste dochter ‘tut’ al van jongs af aan met haar vriendinnen en zusjes. Vooral haar was haar passie; iedereen werd al geknipt en geschoren, gevlochten, gekapt, geföhnd en geverfd ver voordat ze naar de opleiding kon. Het leek dan ook logisch dat  zij de kappersopleiding  zou volgen. Na het eerste jaar is zij gestopt (wel gehaald) en sindsdien haat zij het knippen en wil zij niemand meer ‘kappen’. Diverse kappersonderdelen zijn nou eenmaal verplicht en zo ook het permanenten, waarbij de opleiding de verantwoording voor een model bij de leerling legt. Zij was twee keer gezakt voor het onderdeel permanenten, domweg omdat we geen geschikte kandidaat konden vinden (vrijwilligers hadden te kort haar of te dun of wat dan ook). En we hebben advertenties geplaatst, echt aan honderden mensen gevraagd, kaartjes in de supermarkt, je wilt het niet weten. Uiteindelijk heeft iemand op een van de advertenties in de krant gereageerd. Maar wie wil er tegenwoordig nog een permanentje?
– Illustratie 3: onze tweede zoon op de HAVO heeft een passie voor geschiedenis. Voortdurend 10’nen op zijn rapport daarvoor. De andere vakken zijn gemiddeld, maar Duits en Frans zijn een ramp. het beklijft gewoon niet. Dus blijven zitten. In het volgende jaar hetzelfde resultaat, maar de passie voor Geschiedenis neemt af (alles is al behandeld en de extra onderdelen ook). de talen zijn nog net zo slecht. Ik vraag mij af wat het nut van een dergelijk ‘zittenblijven’ heeft?
– Illustratie 4: onze tweede dochter zit op HAVO/VWO en heeft een passie voor jongens uit haar klas :-). Vooral haar technische vakken waren onvoldoende met als resultaat ook al ‘zittenblijven’. (mooi jaar was dat voor pa en ma met al deze studieresultaten in 1 jaar tijd). Ook haar passie neemt af nu er jongere knulletjes in de klas zijn aangeschoven met als resultaat meer aandacht voor de docent. Het gaat goed met haar resultaten. Heeft zittenblijven dan toch nut?

Graag wil ik verwijzen naar de volgende 2 publicaties waarin prof dr Wim Veen aangeeft met welke ontwerpprincipes rekening moet worden gehouden als onderwijsvernieuwing ‘speelt’.
1 – Veen, W., & Jacobs, F. (2005). Leren van jongeren: Een literatuuronderzoek naar nieuwe geletterdheid. Utrecht: Stichting SURF (blz 42 – 43).
2 – Veen, W., & Vrakking, B. (2006). Homo zappiens: Growing up in a digital age. London: Network Continuum Education (blz 122 – 126).

Deze ontwerpprincipes vind ik een mooi uitgangspunt voor onderwijsvernieuwingsdiscussies, wat jullie?

Be Sociable, Share!

• 
•